ANASAYFA

Sayın Sitemiz Ziyaretçileri, 1 Kasım 2007 tarihinde, bağlantısını aşağıda verdiğimiz, ilimizin internetteki ilk ve en popüler siteleri arasında yer alan Çankırı Araştırmaları Sitesinde (cansaati.org) 21. Dönem milletvekilimiz, değerli büyüğümüz sayın Hakkı DURAN’ın köyümüzle ilgili bir yazısı yayımlanmıştır. Önemli bilgiler ve tespitlerin yer aldığı bu yazıyı sayın DURAN ve üyesi olduğumuz cansaati org. Sitemizin izniyle sizlerle paylaşmak istedik. İlginize ve bilginize sunarız. (http://cansaati.org/wp-content/arsiv/cansaati.org%20II%20Periyod/cansaati.org/topluluk/forum_posts07a8.html?TID=1887&title=bademay)

 

Araştırmaları [Cansaati.Org] : Gündem/Köşe Yazarları : Hakkı DURAN  

ÇANKIRI MİLETVEKİLİ- 21. DÖNEM

 BADEMÇAY KÖYÜ HAKKINDA BAZI NOTLAR

 

Bademçayı, Yapraklı ilçemize bağlı tarihî köylerimizdendir. İlçe merkezine 27 km. uzaklıktadır. Tayip Başer, bu köyümüz hakkında şunları kaydetmiştir: “Dereli sırtlarından batıya doğru akan ve kendi adını taşıyan bir kuru dere içerisindedir. Arazisi dardır, halk kısmen dışarıda çalışmakla geçinir. Bir sağlık memuru evi ile...

 

 

Sayın Sitemiz Ziyaretçileri, 1 Kasım 2007 tarihinde, bağlantısını aşağıda verdiğimiz, ilimizin internetteki ilk sitelerinden olan ve en popüler siteleri arasında yer alan Çankırı Araştırmaları Sitesinde (cansaati.org) 21. Dönem milletvekilimiz, değerli büyüğümüz sayın Hakkı DURAN’ın köyümüzle ilgili bir yazısı yayımlanmıştır. Önemli bilgiler ve tespitlerin yer aldığı bu yazıyı sayın DURAN ve üyesi olduğumuz cansaati org. Sitemizin izniyle sizlerle paylaşmak istedik. İlginize ve bilginize sunar, anılan sitemize girip sayın DURAN’a ve siteye teşekkür ederseniz seviniriz. ( http://www.cansaati.org/topluluk/forum_posts.asp?TID=1887&get=last#8159 )Çankırı

 

Araştırmaları [Cansaati.Org] : Gündem/Köşe Yazarları : Hakkı DURAN

 

ÇANKIRI MİLETVEKİLİ- 21. DÖNEM

 

BADEMÇAY KÖYÜ HAKKINDA BAZI NOTLAR

 

Bademçayı, Yapraklı ilçemize bağlı tarihî köylerimizdendir. İlçe merkezine 27 km. uzaklıktadır. Tayip Başer, bu köyümüz hakkında şunları kaydetmiştir: “Dereli sırtlarından batıya doğru akan ve kendi adını taşıyan bir kuru dere içerisindedir. Arazisi dardır, halk kısmen dışarıda çalışmakla geçinir. Bir sağlık memuru evi ile ufak bir camisi vardır. Bu köy evvelce kadılık merkezi imiş.” Nüfusu: Dün (1894):227; bugün(1954):194.[1]

 

KÖYÜN İSMİ

 Faruk Sümer’in Oğuzlar adlı meşhur kitabında, “Oğuzlar’ın Dağları” diye bir bölüm var. Bu dağlardan en meşhuru Karacuk dağıdır ki, Ahmet Yesevi’nin memleketi Sayram yakınlarındadır. Salur Kazan Beğ’in sürüsüne bakan çobanın adı da Karacuk’dur. Sümer, Karacuk(Kara-dağ) dan başka Kazgurt adlı dağın da Oğuzlar’ın ünlü dağlarından olduğunu tespit etmiş. Kazgurt, Karacuk dağ silsilesinin en doğu kısmında bulunmaktadır.

Şecere-i Terâkime’de[2] Kazgurt adlı bir dağın da Oğuzların ünlü dağlarından biri olduğu görülüyor. Timurlular devri şairlerinden Devlet-Şah(ö.15.yüzyıl sonları) Karakoyunlu hükümdarı İskender Beğ’den söz ederken şunları yazıyor. “İskender’in nesebine gelince O, Kara Yusuf’un, Kara Yusuf da Kara Muhammed’in oğludur. Bunların asılları Türkistan’ın uzak bir yerindeki Gazkurd dağları olup eski zamanlarda Azerbaycan ve Bitlis bölgelerine gelmişlerdir.”

Bu Kazgurt dağı nerde bulunuyor? Şecere-i Terâkime’de dağla birlikte geçen Sayram, eski İsfîcab şehrinin adı olup, Sir-Derya’ya yakın bir yerde, Arîs veya Badam çayının kıyısında bulunmaktadır. Buna göre Kazgurt, İsfîcab(Sayram)’ın kuzeybatısındaki dağın adıdır ki, Karacuk veya Kara-Tav’ın en doğu kısmıdır.” [3] Türkistan’daki Badam Çayı ile bizim Yapraklı’daki Badem çayı arasında bir ilişki olması mümkündür. Bahsedilen bölge Oğuzlar’ın öz yurdu ve Pîr-i Türkistan Hoca Ahmed Yesevî’nin memleketidir ki, Badem Çayı isminin oradan taşınmış olma ihtimali yüksektir.(Şahsi inancıma göre kesindir.). Orta Asya’dan kültürel değerlerimizle birlikte bir kısım yer adlarını da taşıdığımız bir gerçektir.

 

BADEMLİ CEMAATI

Türk coğrafyasında Badamlı, Bademli adında cemaatlar mevcuttur. Cevdet Türkay, bunları Türkmen tâifesinden olarak tespit etmiştir. Yine Anadolu'daki Türkmen aşîretlerinden Bozulus'a mensup bir Bademli cemaatı mevcuttur. Bu kayıtlar da bizim görüşümüzü doğrular niteliktedir. Köyü ilk kuranların bu cemaatten olması da ihtimal dahilindedir. ( bkz.: Cevdet Türkay: “Başbakanlık Arşiv Belgelerine göre: Osmanlı İmparatorluğunda Oymak, Aşiret ve Cemaatler, s.188).

 

TARİHÎ BELGELERDE BADEMÇAY

 

Bademçayı çevresindeki bazı köylerle birlikte, 27 Nisan 1430(3 Şaban 833) tarihli vakfiyesinde belirtildiği üzere, İsfendiyaroğlu Kasım Bey tarafından “mahruse-i Çankırı’nın haricinde Saray-yeri namı ile mâruf mevzide bina ve inşa ettiği…imâret-i şerife ve zâviye-i latife”ye” vakfedilmiştir. Burada kastedilen Çankırı’daki meşhur İmaret’dir.

 

16.YÜZYILDAKİ DURUMU

 

16. yüzyıl tahrirlerinde Bademçayı ile ilgili şu bilgiler bulunmaktadır. BADEMÇAYI (v)TAHRİR YILI:……1521………....1578

HANE	63	48
Mücerred	14	37
Muâf	-	2
Hâsıl	3.695	5.000

 

Kaynak: A.KANKAL, 16.Yüzyılda Çankırı Sancağı.s.67[Hane: Vergiye tâbi hane(evli erkek) sayısını, t:Tımâr karyesi, v: vakıf karyesiMücerred: Vergiye tâbi bekâr erkek sayısını,Muâf: Çeşitli sebeplerle vergi alınmayanları, Hâsıl : Köyden alınan toplam vergi miktarını göstermektedir.](Bu bilgiler, 1521 ve 1578 yıllarında yapılan tahrirler(yazımlar)daki Osmanlı dönemi kayıtlarından alınmıştır.)

Not:1521 tahririnde Davûdlar ve Çakıllar’ın hane ve hâsılları, 1578 tahririnde söz konusu köylerin yalnız hâsılları verilen miktarlara dahil edilmiştir. 16. yüzyılda da vakıf köy olma özelliği devam etmektedir. Bademçay gibi, Davudlar ve Çakıcılar da Kasım Beğ İmaretine vakfedilen köyler arasındadır.

NOT: Bademçay köyünü bir çok defa ziyaret ettim. Çok şirin bir köy. Bu köyümüzden yetişmiş, sitemiz üyelerinden Osman Çiğdem, www.bayamcay.com adıyla gayet kaliteli bir site oluşturmuş bulunmaktadır. Bu notları yayınlamaya siteyi gördükten sonra karar verdim. Ayrıntılı bilgi almak isteyenler, bu siteyi ziyaret etmelidir. Tebriklerimi ve başarı dileklerimi sunarım.

[1] Tayip Başer, Dünkü ve Bugünkü Çankırı, Ankara 1956, s.114.

[2] Şecere-i Terâkime, Ebü’l-Gazi Bahadır Han(ö.1664)’ın eseridir.

[3] Prof. Dr. Faruk Sümer, Oğuzlar, 3. baskı, İstanbul 1980, s.562.

Hakkı DURAN 10 Aralık 1948’de Çankırı İli, Orta İlçesi’ne bağlı Kalfat Beldesinde doğdu. Anne adı Nazmiye ve baba adı İsmail Hakkı’dır. Dedesi İsmail Hakkı Efendi(ö.1918) İstanbul Beyazıt dersiâm ve müderrislerindendir. İlkokulu kendi köyü Kalfat’ta, Ortaokul ve liseyi Çankırı’da okudu. 1973’de Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi(5 yıllık) Ziraat Ekonomisi bölümünden mezun oldu. Üniversite yıllarından itibaren MHP ve Ülkücü kuruluşlar bünyesinde faaliyetlerini sürdürdü. 1999 seçimlerinde 21.dönem MHP’den Çankırı milletvekili adayı oldu ve seçimler sonucunda milletvekili seçildi. TBMM’de görev yaptığı 1999-2002 arasında Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi olarak olarak görev yaptı. Günümüzde Çankırı’da yerel gazetenin birinde ve bazı internet sitelerinde Çankırı kültürü ve tarihine dair makaleleri yayınlanmaktadır. Değişik konularda araştırma ve inceleme faaliyetlerini yoğun biçimde sürdürmektedir. İyi derecede İngilizce bilen Duran, evli ve üç çocuk babasıdır.