KÖYÜMÜZDE HALK TAKVİMİ
1. GÜN ADLARI
1. Sali (Salı) 2. Deri (Çarşamba) 3. Çangırıbazarı (Perşembe) 4. Cumayi (Cuma) 5. Cumayiertesi (Cumartesi) 6. Tossayolu (Pazar) 7. Tossabazarı (Pazartesi)
Gün adlandırmalrında bugün kullanılan takvime göre farklı adlandırmalar olduğu görülmektedir. Birinci gün yani sali standart gün adlarından salıya karşılık gelmekte bir farklılık görülmemektedir. Gün adları sayılırken niçin salıdan başlandığı, Türkçe olmayan salı(?) kelimesinin niçin değiştirilmediği ilgi çekici bir durumdur. İkinci gün olan deri ise çarşamba gününün karşılığıdır. Deri kelimesi Türkçe dermek fiilinden gelmekte ve derlenme toplanma, bir araya gelme anlamına gelmekte ve pazar kurma anlamında kullanılmaktadır. Çangırıbazarı perşembe günü karşılığında kullanılmaktadır. Günümüzde Çankırının en büyük ve en önemli pazarı çarşamba günleri kurulan herkesin bildiği çarşamba pazarı olmasına rağmen bu adlandırmada niçin perşembe günü karşılığı kullanıldığı ilginçtir. Eskiden perşembe günleri kurulan daha çok kırsal kesimden, köylerden gelenlerin oluşturduğu perşem günleri kurulan büyük bir pazar olsa gerek bu adlandırmaya sebep. Araştırılmaya değer bir durum. Dördüncü gün cuma ve beşinci gün olan cumayiertesi adlandırmalarının
Gün adlandırmalrında bugün kullanılan takvime göre farklı adlandırmalar olduğu görülmektedir. Birinci gün yani sali standart gün adlarından salıya karşılık gelmekte bir farklılık görülmemektedir. Gün adları sayılırken niçin salıdan başlandığı, Türkçe olmayan salı(?) kelimesinin niçin değiştirilmediği ilgi çekici bir durumdur. İkinci gün olan deri ise çarşamba gününün karşılığıdır. Deri kelimesi Türkçe dermek fiilinden gelmekte ve derlenme toplanma, bir araya gelme anlamına gelmekte ve pazar kurma anlamında kullanılmaktadır. Çangırıbazarı perşembe günü karşılığında kullanılmaktadır. Günümüzde Çankırının en büyük ve en önemli pazarı çarşamba günleri kurulan herkesin bildiği çarşamba pazarı olmasına rağmen bu adlandırmada niçin perşembe günü karşılığı kullanıldığı ilginçtir. Eskiden perşembe günleri kurulan daha çok kırsal kesimden, köylerden gelenlerin oluşturduğu perşem günleri kurulan büyük bir pazar olsa gerek bu adlandırmaya sebep. Araştırılmaya değer bir durum. Dördüncü gün cuma ve beşinci gün olan cumayiertesi adlandırmalarının
standart tavimlerdeki adlandırmalardan bir farkı yok. Cuma Müslümanlar için çok önemli bir gün olduğu için bu durum anlaşılabilir bir durumdur. Cumayiertesi adlandırması da bununla bağlantılı olduğu ve günümüzde de pazartesi, cumartesi örneklerinde olduğu gibi ilginç bir adlandırma söz konusu değildir. Altıncı ve yedinci gün adlandırmalarında farklılık ve değişik bir adlandırma olduğu görülmektedir. Günümüzde Kastamonuya bağlı olan Tosya ilçesi Çankırıya bağlıyken Köyümüz ve diğer komşu köylerde Tosyaya bağlıymışlar. Köyümüz ve komşu köyler mesafe olarak da Tosyaya yakındırlar. Düz bir yol olmamamasına rağmen eskiden katır, eşek gibi yük hayvanlarıyla veya yaya olarak Tosyaya alış verişe giderlermiş. Tossayolu adlandırmasından anlaşıldığına göre Tossa pazarına bir gün önceden gidilir, o gece Tossada konaklanır, ertesi gün de pazar alış verişi yapılırmış. Motorlu taşıt araçlarının kullanılmaya başlanmasıyla birlikte Tosyaya geliş gidişler hemen hemen yok gibidir. Çünkü Tosya tarafı bize göre dağlık ve engebeli bir yapıya sahiptir. Eskiden Tosya kadar olmamakla birlikte Çankırıya da alış verişe gidilirmiş. Gününümüzde ise artık alış veriş tamamen Çankırı üzerinden sürdürülmektedir. Eskiden bu durum çok önemliymiş ki günlerin adlandırılmasında bu derece etkili olmuş.
Bu gün adlandırmalarının sebeplerini, özellikle Çangırıbazarı, Tossayolu, Tossabazarı adlandırmalarını Çankırıda ve Tosyada bugün kurulan pazarlara göre değil de Osmanlı döneminde kurulan pazarlara göre düşünürsek daha doğru olur kanaatindeyiz.
Köyümüz ve çevre köylerimizde kullanılan gün adları bize geçmişte köyümüz ve çevre köylerin en çok, o zaman bağlı oldukları Tosyayla, ikinci olarak da bağlı oldukları il olan Çankırıyla ekonomik ilişkiler içinde bulunduğunu konusunda tarihi bilgiler vermektedir.
Bir başka önemli bilgi de Tosya ve Çankırıda eskiden kurulan pazarların günleri hakkında bize bilgi vermesidir.
Üçüncü bir bilgi de Tosyaya gidişin, yolun uzaklığı ve zorluğu konusunda da bize az da olsa bize bir bilgi vermesidir.
Bu gün adlandırmalarının sebeplerini, özellikle Çangırıbazarı, Tossayolu, Tossabazarı adlandırmalarını Çankırıda ve Tosyada bugün kurulan pazarlara göre değil de Osmanlı döneminde kurulan pazarlara göre düşünürsek daha doğru olur kanaatindeyiz.
Köyümüz ve çevre köylerimizde kullanılan gün adları bize geçmişte köyümüz ve çevre köylerin en çok, o zaman bağlı oldukları Tosyayla, ikinci olarak da bağlı oldukları il olan Çankırıyla ekonomik ilişkiler içinde bulunduğunu konusunda tarihi bilgiler vermektedir.
Bir başka önemli bilgi de Tosya ve Çankırıda eskiden kurulan pazarların günleri hakkında bize bilgi vermesidir.
Üçüncü bir bilgi de Tosyaya gidişin, yolun uzaklığı ve zorluğu konusunda da bize az da olsa bize bir bilgi vermesidir.
Bir kelime bir kelime grubu bir toplum hakkında belki de tarih kitaplarında yer almayan eskiye ait ne kadar farklı, değişik, ilginç bilgiler sunuyor bizlere. Bir kelime bile bize günümüzde unutulmuş bir çok bilgiye bize ulaştıracak anahtar görevi görüyor. Bunun için bildiğimiz, duyduğumuz artık kullanılmayan, unutulmaya yüz tutmuş kelimelerin derlenip toparlanmasının önemi ortaya çıkıyor.
